Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi Rektörü ve Türkiye Yazarlar Birliği Başkanı Prof. Dr. Musa Kazım Arıcan, Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Ethem Erkoç Konferans Salonu'nda düzenlenen kongrenin açılış töreninde yaptığı konuşmada, Hititlerin insanlık tarihinin en önemli medeniyet havzalarından biri olduğunu, başkent Hattuşa'nın da Çorum sınırlarında yer aldığını, bu nedenle kongreyi Çorum'da yapmaya karar verdiklerini söyledi.
Hattuşa Antik Kenti'nin bazı şehir tarihçilerine göre "İlk evrensel şehir" olduğunu belirten Arıcan, "Bu anlamda milletlerarası şehir tarihinin burada icra ediliyor olması, tarihin en kadim topraklarında yeniden şehri konuşmak için buradayız." dedi.
Dünyada şehirlerin değiştiğine dikkati çeken Arıcan, "Şehirlerimiz korkunç bir değişim ve dönüşüm geçiriyor. Bu, aslında küresel bir algı, küresel bir rüzgar. Tüm dünya şehirleri altüst oluyor. O kadim şehir kültürü artık kayboluyor. Onun için bugünkü oturumumuz, 'Kadim şehirlerden modern şehirlere' başlığını taşıyor." diye konuştu.
Türkiye'de kentsel dönüşüm yaklaşımının yeniden masaya yatırılması gerektiğini vurgulayan Arıcan, şöyle devam etti:
"Adı bile sorunlu, problemli. Kent değil, şehir başka bir şey. Şehirler ruhu, kimliği olan yapılar. Bizi kucaklayan, sarmalayan, yaşatan, bize ruh veren, kimlik veren yerler. Dönüşüm de olmamalı. Tarihi yapıları yıkıp yerine rant üzerine daha çok gelir getiren mekanlar inşa ettik. O mekanların evlatları dedelerinin, atalarının, cetlerinin emanetine hıyanet ederek bunu yaptı. Bu sorumluluğu hiç kimse sadece ucuz şekilde siyasetçiye, yerel yöneticiye vermemeli. Bir zihniyet olarak tüm insanlık aslında pozitivizmin, kapitalizmin tesiriyle buna düçar olduk."
Şehirlerin yapılanmasında herkese sorumluluk düştüğüne dikkati çeken Arıcan, "Mısır'da geçen hafta gördük. Kahire'yi genişletmek adına kadim Mısır kültürünün eserlerinin katledildiğini, caddenin ve şehrin açıldığını gördük. Bunlar tabii her ülkede ve şehirde ne yazık ki yapıldı. Bunu yeniden gözden geçirmemiz gerekiyor. Bu mesele sadece bir şehir plancısının işi değil, sadece mimarın işi değil. Bu aynı zamanda edebiyatçının, felsefecinin, sosyoloğun, şehirde yaşayan herkesin meselesi aslında. Şehre sahip çıkmak hepimizin işi." ifadelerini kullandı.
Arıcan, kongrede şehirlerin dününü ve yarınını konuşacaklarını, sadece tarihe not düşmeyeceklerini, geleceğe yeni ufuklar kazandıracak fikirler oluşturacaklarını kaydetti.
Hitit Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ali Osman Öztürk de kongrede, "Modern olmak şehir olmaktan vazgeçmek midir?", "Modern olmak ruhumuzu kaybetmek midir?", "Modern ama ruhu olan medeni şehirlerimize yeniden kavuşmak mümkün müdür?" sorularına yanıt arayacaklarını, geçmişi konuşurken geleceğe ışık tutmak istediklerini anlattı.
Çorum Belediye Başkanı Halil İbrahim Aşgın da şehirleşme anlamında yaptıkları çalışmalar hakkında bilgi verdi.
Kongrede açılış konuşmalarının ardından açılış dersi gerçekleştirildi.
Ankara Üniversitesinden Prof. Dr. Celal Türer, "Şehir bilincinin boyutları" konulu sunumunda, "Bir tezahür olarak şehir, şehir ve din, şehir ve felsefe, şehir ve sanat ile şehir ve bilim" konularında düşüncelerini paylaştı.
3 Kasım'da sona erecek kongre kapsamında konuşmacıların 2 gün bildiri sunmasının ardından 3. gün İskilip ilçesine gezi düzenlenecek.